fejsbuk
Home
1. Globalizacja – proces zacieśniania współpracy i zacieśniania sieci wzajemnych powiązań i zależności w sferze gospodarczej, militarnej, politycznej i kulturalnej. a. najważniejsze instytucje globalizacji – banki (np. Bank Światowy, Międzynarodowy Fundusz Walutowy) – giełdy papierów wartościowych – korporacje międzynarodowe b. przeciwnicy globalizacji – antyglobaliści – są przeciwni globalizacji we wszystkich jej aspektach – alterglobaliści – potępiają jedynie negatywne aspekty globalizacji 2. Wynalezienie internetu a. początkowo internet był wykorzystywany wyłącznie do celów wojskowych b. znaczenie internetu – ułatwił dostęp do informacji i innych zasobów – zniósł bariery komunikacyjne i ułatwił wzajemne porozumiewanie się – dzięki mediom społecznościowym stworzył nowe możliwości organizowania się ludzi 3. Kultura masowa – popkultura a. rozwój kultury masowej był możliwy dzięki rozwojowi mediów: – prasy – radia – telewizji – internetu b. cechy kultury masowej: – uniwersalna – prosta w przekazie – odpowiada gustom licznej grupy odbiorców c. zjawisko amerykanizacji kultury – rozpowszechnianie się amerykańskich wzorców na całym świecie 4. Na przełomie XX i XXI wieku nasiliły się procesy urbanizacyjne: a. wzrósł odsetek ludzi mieszkających w miastach – obecnie ponad połowa mieszka w miastach b. wzrost liczby metropolii liczących ponad 10 mln mieszkańców – w 1950 r. – 1 – w 1975 r. – 5 – w 2001 r. – 17 c. problemy wielkich miast – przeludnienie – slumsy – dzielnice biedy – negatywny wpływ hałasu i zanieczyszczonego powietrza 5. Współczesne migracje a. na nasilenie się migracji wpłynął rozwój transportu, który umożliwia szybkie i tanie przemieszczanie się b. główne powody współczesnych ruchów migracyjnych – przyczyny ekonomiczne – poszukiwanie lepszych warunków życia – przyczyny polityczne – ludzie masowo uciekają z obszarów objętych lub zagrożonych wojną
Film Edukacyjny
Proces globalizacji rozpoczął się od wielkich odkryć geograficznych, którym towarzyszyła rewolucja w komunikacji społecznej dzięki wynalezieniu czcionki i później prasy drukarskiej, przez co czas dyfuzji kulturowej mógł ulec skróceniu. Ta pierwsza fala globalizacji łączyła się z kolonizacją nowych terenów i często z niszczeniem lokalnych kultur. W XVI w. także Immanuel Wallerstein osadza początek systemu światowego, ponieważ wówczas pojawia się kapitalizm, doprowadzający do tego, że państwo jako instytucja regulująca ekonomię ustępuje rynkowi. Liberalizacja prowadziła do rosnącej specjalizacji poszczególnych państw w produkcji towarów eksportowych oraz do nacisku na zniesienie innych barier handlowych. Druga fala globalizacji zaczęła się w XIX wieku, w którym charakterystyczne była rewolucja przemysłowa, umacnianie się części państw europejskich oraz kolonizowanie przez nie kontynentów afrykańskiego i azjatyckiego wraz z obszarem Pacyfiku. Teoretyczne podstawy dał jej David Ricardo w swojej pracy o przewadze porównawczej oraz Jean-Baptiste Say swoim prawem ogólnej równowagi. Argumentowano, że narody mogą skutecznie ze sobą handlować, a wszelkie chwilowe zakłócenia w popycie lub podaży automatycznie się skorygują bez ingerencji z zewnątrz. Złoty wiek drugiej fali globalizacji rozpoczął się w głównych państwach uprzemysłowionych pomiędzy 1850 a 1880 rokiem, jakkolwiek kiedy dokładnie poszczególne państwa wkroczyły w ten okres rozwoju pozostaje kwestią sporną. Siła robocza i kapitał skoncentrowany był w państwach najbardziej rozwiniętych. Ten etap zakończył się po II wojnie światowej, gdy rozmontowany został kolonializm, a w jego miejsce pojawiła się epoka zimnej wojny. Trzeci etap globalizacji rozpoczął się po II wojnie światowej, początkowo pod auspicjami GATT, co doprowadziło do serii porozumień w celu usunięcia ograniczeń wolnego handlu. Runda „urugwajska” doprowadziła do stworzenia Światowej Organizacji Handlu, której celem jest pośrednictwo w sporach handlowych pomiędzy państwami. Inne dwustronne porozumienia handlowe, włączając w to traktat z Maastricht oraz Północnoamerykańskie Porozumienie Wolnego Handlu, zostały zawarte w celu redukcji ceł i barier handlowych. W tym okresie ruchliwość siły roboczej została ograniczona przy zwiększeniu ruchliwości kapitału. Zniesienie barier dla przepływu kapitału i siły roboczej nastąpiło po upadku ZSRR oraz bloku wschodniego. W latach 90. XX wieku nastąpiło przyspieszenie procesów globalizacji, czemu sprzyjało także rozwijanie się sieci internet oraz pojawienie się gospodarki opartej na wiedzy. Kolejnymi czynnikami powodującymi intensyfikację globalizacji było rozwinięcie się organizacji międzynarodowych, mających wpływ na funkcjonowanie państw (ONZ, Unia Europejska) oraz rozwój organizacji pozarządowych (Amnesty International, WWF).
Pierwszy Świat – powstałe w okresie zimnej wojny określenie państw kapitalistycznych Europy i Ameryki Północnej, przeciwstawnych państwom komunistycznym Europy i Azji (Drugiemu Światu). Państwa kapitalistyczne charakteryzują się wolnym rynkiem, znikomym interwencjonizmem państwowym, przeważającym udziałem własności prywatnej w funkcjonowaniu gospodarki. W eseju z 1952 francuski demograf i socjolog Alfred Sauvy, nawiązując do pamfletu Czym jest stan trzeci? z okresu rewolucji francuskiej, autorstwa księdza Emmanuela-Josepha Sieyèsa, wprowadził pojęcia Pierwszego, Drugiego i Trzeciego Świata. Dwie pierwsze nazwy nigdy nie uzyskały popularności takiej jak ta ostatnia i wraz z końcem zimnej wojny wyszły z użycia. Zgodnie z teorią konwergencji kraje Pierwszego i Drugiego Świata w procesie rozwoju społecznego stopniowo upodabniają się do siebie. Wynikać to ma z logiki industrializacji i postępu technicznego, które narzucają podobne formy społeczne, gospodarcze i kulturowe.
Drugi Świat – powstałe w okresie zimnej wojny określenie państw socjalistycznych Europy (i ich sojuszników) przeciwstawnych państwom kapitalistycznym Europy i Ameryki Północnej (Pierwszy Świat). Państwa te charakteryzowały się gospodarką centralnie planowaną, społeczną własnością środków produkcji oraz ideologią egalitaryzmu. W eseju z 1952 r. francuski demograf i socjolog Alfred Sauvy, nawiązując do pamfletu z okresu rewolucji francuskiej, autorstwa księdza Emmanuela-Josepha Sieyèsa Czym jest stan trzeci?, wprowadził pojęcie Pierwszego, Drugiego i Trzeciego Świata. Pojęcia Pierwszy i Drugi Świat nigdy nie uzyskały równej popularności co Trzeci Świat i wraz z końcem zimnej wojny wyszły z użycia. Zgodnie z teorią konwergencji kraje Pierwszego i Drugiego Świata w procesie rozwoju społecznego stopniowo upodabniają się do siebie. Wynikać to ma z logiki industrializacji i postępu technicznego, które narzucają podobne formy społeczne, gospodarcze i kulturowe.
Trzeci Świat – powstałe w okresie zimnej wojny określenie grupy państw nienależących ani do bloku zachodniego – w którym dominował kapitalizm, ani do bloku wschodniego – gdzie dominował ustrój socjalistyczny. Popularyzacja tego pojęcia nastąpiła po konferencji w Bandungu w 1955 r. Od tej konferencji też zaczęto łączyć pojęcie Trzeciego Świata z ruchem dekolonizacji. Trzeci świat jest współcześnie pojęciem stygmatyzującym poprzez związane z nim negatywne skojarzenia i stereotypy. Kojarzony jest z biedą, głodem, zacofaniem, konfliktami i niestabilnością. Obecnie instytucje zajmujące się problematyką globalną używają określeń Globalna Północ, dawniej Pierwszy Świat i Drugi Świat, i Globalne Południe (eng. Global South), dawniej Trzeci Świat i Czwarty Świat.
#logo { background-color: yellow; color: blue; }